🇷🇺 Przegląd sankcji nałożonych na ROSJĘ | Lista sankcji na Rosję▫ 20 min czytania

Przegląd sankcji nałożonych na Rosję. Jakie sankcje zachód nałożył na Rosję? Jakie są koszty Rosji związane z sankcjami?

▪ Wprowadzenie

Sankcja to forma kary za złamanie określonej zasady czy normy lub zapobieżenia temu, aby kraj, wobec którego stosowane są sankcje, naruszył określone zasady czy normy lub osiągnął cel swego działania, względnie korzystał z rezultatów swego postępowania¹.

Jak wyjaśnialiśmy w odcinku: Czy sankcje gospodarcze są skuteczne? Sankcje gospodarcze to restrykcje nałożone na gospodarkę jednego lub kilku krajów przez inne państwa. Mogą obejmować: cła (opłaty za przewóz dóbr), embarga (zakaz przewozu dóbr), kontyngenty wwozowe lub wywozowe i ograniczenia monetarne (blokowanie kont bankowych, zakaz przewozu waluty)².

W marcu 2022 roku Rosja stała się najbardziej obłożonym sankcjami krajem na świecie, wyprzedzając Iran i Koreę Północną³. Do państw i organizacji, które przyjęły pakiety sankcji wobec Rosji należą m.in.: Unia Europejska, USA i Wielka Brytania. Nakładane sankcje są cały czas zmieniane, a ich zakres rozszerzany. Sankcje wobec Rosji mają jeden główny cel: nakłonić prezydenta Rosji Władimira Putina do zawieszenia broni w Ukrainie. Wprowadzone w międzynarodowym obrocie gospodarczym sankcje przeciwko Rosji i Białorusi dotyczą m.in.:

▪ Sankcje przeciwko Rosji i Białorusi

▶ Zamrożenia aktywów i wartości majątkowych osób fizycznych, lobbystów, propagandystów i innych podmiotów powiązanych z reżimem rosyjskim i białoruskim.

Sankcjami indywidualnymi objęci zostali m.in. prezydent Rosji Władimir Putin, minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow, członkowie rosyjskiej Dumy Państwowej, którzy głosowali za uznaniem niepodległości Donieckiej oraz Ługańskiej Republiki Ludowej. Nałożone sankcje dotyczą również czołowych oligarchów, jak np. Romana Abramowicza i Germana Chana. Przyjęte działania polegają na zamrożeniu aktywów posiadanych przez dane osoby i podmioty na terenie m.in. Wielkiej Brytanii, Unii Europejskiej, USA oraz zakazie dokonywania z nimi jakichkolwiek transakcji finansowych⁴.

▶ Zakazano świadczenia jakichkolwiek usług w zakresie ratingu kredytowego

(oceny klasyfikacyjnej i kategoryzującej poziom zdolności kredytowej danego podmiotu, długu lub zobowiązania finansowego czy emitenta takich długów i zobowiązań finansowych), a także dostępu do wszelkich usług subskrypcyjnych związanych z działalnością w zakresie ratingu kredytowego jakiejkolwiek osobie lub podmiotowi z Rosji⁵.

▶ Ograniczono dostęp banków i firm do rynków kapitałowych.

Wykluczono siedem rosyjskich (Otkrytije, Nowikom, PSB, Bank Rossija, Sowkom, VEB i VTB) i trzy białoruskie banki (Belagroprombank, Bank Dabrabyt i Banku Rozwoju Republiki Białorusi) z systemu SWIFT. Paypal przestał obsługiwać transakcje z bankami, objętymi sankcjami. Zakazano transakcji z Bankiem Centralnym Rosji i Białorusi oraz dostarczania na terytorium tych państw banknotów denominowanych w euro. Prawa członkowskie Rosji w takich instytucjach, jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Światowy, zostaną wkrótce zawieszone⁶.

▶ Zakazano wjazdu na terytoria państw członkowskich UE, USA i Wielkiej Brytanii

dla osób fizycznych powiązanych z reżimem rosyjskim i białoruskim.

▶ Zakazano przelotów przez przestrzeń powietrzną UE, USA, Wielkiej Brytanii

i dostępu do unijnych lotnisk dla rosyjskich przewoźników⁷.

▶ Zakazano importu niektórych towarów oraz wprowadzono restrykcje handlowo-inwestycyjne w niektórych sektorach gospodarki.

Planowane jest wprowadzenie całkowitego zakazu importu towarów sektora hutniczego (zakaz importu żelaza i stali). Na razie w Wielkiej Brytanii podniesiono cła o 35 punktów proc. na import z Rosji szeregu produktów. Dotyczy to następujących produktów: żelaza, stali, nawozów, drewna, opon, kontenerów kolejowych, cementu, miedzi, aluminium, srebra, ołowiu, rudy żelaza, resztek/odpadów żywności, napojów, alkoholi i octu, szkła i wyrobów szklanych, zboża, nasion oleistych, papieru i tektury, maszyn, dzieła sztuki, antyków, skór naturalnych i sztucznych futer, statków, ryby białych. Łączna wartość importu tych produktów wynosiła 900 mln funtów⁸.

▶ Zakazano eksportu niektórych towarów i technologii.

Przykładowo w Wielkiej Brytanii i USA zakazano eksportu i reeksportu towarów luksusowych (luksusowe samochody, ekskluzywna moda i dzieła sztuki a także diamenty, napoje alkoholowe i owoce morza).

▶ Zakazano eksportu i importu broni, eksportu produktów podwójnego zastosowania.

▶ Zakazano eksportu towarów i technologii na potrzeby przemysłu lotniczego i kosmicznego.

Ograniczono eksport do Rosji technologii nawigacji morskiej i łączności radiowej oraz ograniczono dostęp do określonych strategicznie cennych technologii i usług, które można wykorzystać do produkcji i wydobycia ropy naftowej.

▶ Wprowadzono zakaz nadawania lub dystrybucji jakichkolwiek treści Russia Today i Sputnik w UE,

który zobowiązuje dostawców usług do blokowania dostępu do informacji rozpowszechnianych przez te podmioty⁹.

▶ Poza krajami Unii Europejskiej, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi

sankcje nałożyła również m.in. Szwajcaria, Japonia, Kanada. Sankcje dotyczą przede wszystkim handlu oraz finansów i obejmują m.in. eksport towarów, które mogą być użyte nie tylko dla celów cywilnych, ale także wojskowych.

▪ Wycofanie się firm/marek

Poza nałożonymi odgórnie sankcjami, kilkadziesiąt firm podjęło decyzję o wycofaniu z Rosji nawet, gdy nie musiały tego robić z przyczyn formalnych. Dotyczy to firm z branży surowcowej, finansowej, motoryzacyjnej, elektronicznej, żywnościowej, odzieżowej, telekomunikacyjnej, doradztwa prawniczego. Liczne firmy zawieszają działalność inwestycyjną na rynku rosyjskim. Decyzję o zawieszeniu lub wycofaniu działalności z rosyjskiego rynku podjęły liczne marki luksusowe, takie jak Louis Vuitton, Gucci i Chanel¹⁰. Ze względu na dużą liczbę milionerów mieszkających w kraju, Federacja Rosyjska była dla tych koncernów istotnym rynkiem zbytu. Polski koncern LPP, właściciel m.in. takich marek jak Reserved, House, Mohito czy Cropp również podjął decyzję o zaprzestaniu dostaw towarów do Rosji¹¹. Wycofała się również Zara, H&M, Bershka, Pull&Bear, Massimo Dutti czy Stradivarius. Działalność wstrzymała Ikea, Apple, Volvo, McDonald’s i wiele innych.

▪ Podsumowanie

Podsumowując, przyjęte pakiety sankcji odizolowują rosyjską gospodarkę od światowego handlu, co uniemożliwia Rosji czerpanie korzyści z międzynarodowego systemu opartego na zasadach, których sama nie przestrzega. Obecne sankcje uderzają we wszystkie sfery życia gospodarczego Rosji zarówno w bezpośredni, jak i pośredni sposób. Zerwanie więzi z gospodarką światową powoduje negatywne dla Rosji i często nieoczekiwane konsekwencje, których wymiar będzie się uwidaczniał wraz z upływem czasu. Według Polskiego Instytutu Ekonomicznego, bilans rosyjskich strat wynikających ze zniszczonego sprzętu bojowego, zablokowanego eksportu oraz utraconego PKB po dwóch tygodniach wojny to kwota około 15 mld dolarów. Zgodnie z prognozami roczne straty gospodarki rosyjskiej na koniec 2022 r. przekroczą 250 mld dolarów¹².