Spis treści
Jak bezpiecznie kupować w Internecie? Jak zmieniły się sposoby kupowania oraz zagrożenia z tym związane? Jak uchronić się przed nowymi zagrożeniami?
▪ Kiedyś
Przenieśmy się na chwilę do czasu młodości naszych pradziadków i zastanówmy się jak mogły wyglądać ich zakupy. Mieszkając na wsi, prawdopodobnie nie mieli dostępu do żadnego sklepu w swojej miejscowości. W codziennym życiu wykonywali większość potrzebnych im produktów sami. Sami piekli chleb z własnej mąki, sami wykonywali ubrania, uprzednio tkając tkaniny np. z lnu, sami zabijali zwierzęta i robili z nich kiełbasy, smalec i inne wyroby, sami hodowali warzywa i owoce, a następnie robili z nich przetwory, często sami wykonywali narzędzia, które wykorzystywali przy wymienionych czynnościach. Nie mieli prądu, nie mieli bieżącej wody (korzystali ze studni) czy kanalizacji w domu. Handel był obecny w ich życiu, gdy mieli sprzedawać nadmiar własnej produkcji rolnej, co często wiązało się z kilkukilometrową wyprawą wozem konnym. Zarobione pieniądze, przeznaczali na kupno części potrzebnych im dóbr lub na wypożyczenie maszyn rolniczych. Tak wyglądało życie bardzo dużej części społeczeństwa jeszcze 100 lat temu. W miastach sytuacja przedstawiała się inaczej. Handel był tam bardziej obecny niż na wsi, co jednak niekoniecznie oznaczało łatwiejsze życie, gdyż w październiku 1923 roku inflacja wynosiła 360% miesięcznie, a społeczeństwo zmagało się z wysokim bezrobociem oraz biedą i ubóstwem na szeroką skalę.1 To wszystko sprawiało, że ów handel zamierał.
▪ Dziś
Jakże inaczej handel wygląda dziś. W miastach, w promieniu kilometra, znajdziemy mnóstwo różnych sklepów, a i trudno dziś znaleźć wieś, w której nie byłoby choć jednego dobrze zaopatrzonego sklepu. To jednak jeszcze nic. Wystarczy mieć dostęp do Internetu, aby nie musieć opuszczać domu, by kupić cokolwiek. Przez Internet można kupić już wszystko. Nie zawsze warto, ale można. Coraz więcej rzeczy kupić można nawet z dostawą tego samego dnia! A to dotyczy tylko dóbr materialnych. Rzeczy typu muzykę, filmy czy gry możemy kupić i mieć do nich dostęp natychmiast.
▪ Zagrożenia przy zakupach on-line
Nowe sposoby handlu oznaczają również niestety nowe niebezpieczeństwa. Zmniejszamy ryzyko tego, ze ktoś obrabuje nas w bocznej uliczce, jednak wzrasta ryzyko padnięcia ofiarą oszustwa w Internecie. A oszuści bywają kreatywni. Określenia nieuczciwych praktyk mają nawet swoje nazwy, np. phishing – czyli oszustwo w celu wyłudzenia danych typu login, hasło, numery kart kredytowych czy PESEL. Dobrym źródłem wiedzy na temat Internetowych oszustw oraz sposobów radzenia sobie z nimi jest portal niebezpiecznik.pl. Przykładowo, jeszcze w zeszłym roku popularnym i niestety skutecznym oszustwem było wyłudzanie danych kart płatniczych od ludzi, sprzedających przedmioty na OLX. Oszuści podszywali się pod osoby zainteresowane kupnem wystawionego przedmiotu, a następnie wysyłali fałszywe emaile, podszywające się pod OLX, z linkiem, po kliknięciu którego ofiara miała podać dane swojej karty i rzekomo otrzymać środki, podczas gdy w istocie jest okradana ze swoich pieniędzy.2 Jeszcze świeższy przekręt polegał na podszywanie się pod Netflixa i sugerowanie użytkownikowi, ze jego subskrypcja nie została opłacona i wygasła. „Jedyne” co trzeba zrobić, aby rzekomo przywrócić swoje członkostwo to podać dane dostępowe do Netflixa a następnie dane swojej karty płatniczej, co oczywiście po raz kolejny wykorzystywane jest przez oszustów w celu kradzieży.3
Innym dobrym źródłem informacji na temat zagrożeń online jest blog ESET. W artykule „Jak cyberprzestępcy kradną dane kart płatniczych?” starszy specjalista ds. cyberbezpieczeństwa ESET pan Kamil Sadkowski, przestrzega, że „[o]szustwa stale ewoluują. Zamiast e-maila możemy otrzymać fałszywą wiadomość SMS od przestępcy podszywającego się pod firmę kurierską, agencję rządową lub inną zaufaną organizację. Oszuści mogą nawet dzwonić do ofiary, ponownie udając zaufane źródło, w celu uzyskania danych karty płatniczej”.4
▪ „Higiena” zakupów Internetowych
Związek Banków Polskich opracował listę podstawowych zasad, których warto przestrzegać w celu bezpiecznego dokonywania zakupów online.5
Przed oraz w trakcie zakupów powinniśmy:
1️⃣ sprawdzić komentarze użytkowników, na temat danego sprzedawcy. Bardzo dużo negatywnych komentarzy powinno wzbudzać czujność, jednak podobnie będzie w sytuacji braku komentarzy oraz przy komentarzach wyłącznie pozytywnych. Zawsze znajdzie się niezadowolony klient, zatem 100% pozytywnych komentarzy również powinno wzbudzać czujność.
2️⃣ sprawdzić zabezpieczenia strony, przede wszystkim czy adres rozpoczyna się od https oraz czy certyfikat strony jest ważny i na kogo jest wystawiony.
3️⃣ sprawdzić jak długo istnieje dany sklep internetowy.
4️⃣ sprawdzić czy sprzedawca korzysta z usług znanego i bezpiecznego operatora płatności internetowych i unikać płatności kartą płatniczą bezpośrednio na stronie internetowej sklepu.
5️⃣ dokładnie przyjrzeć się adresowi strony internetowej operatora płatności, ponieważ oszuści mogą podszywać się pod znanego operatora a adres fałszywej strony może być łudząco podobny do prawdziwego – np. różnić się jedną literą.
W trakcie dokonywania zakupów on-line, często to my – użytkownicy – jesteśmy najsłabszym ogniwem systemu zabezpieczeń. Możemy mieć mocne hasło, a sklep może być dobrze zabezpieczony, jeśli jednak damy się oszukać i przekażemy dane oszustom, którzy podszyją się pod znaną firmę to i tak możemy paść ofiarą kradzieży. Warto więc dokładnie sprawdzać komu podajemy jakiekolwiek dane w Internecie i podawać ich jak najmniej.6
Gdy mail wyda nam się podejrzany, nie otwierajmy linków ani załączników. Alternatywnie, możemy skontaktować się z firmą, która widnieje w e-mailu (korzystając z numeru na jej stronie, a nie w wiadomości) i zapytać, czy faktycznie proszą nas o dane.
Gdy kupujemy coś przez Internet, łączmy się z bezpieczną siecią Wi-Fi, najlepiej z własnego komputera zabezpieczonego dobrym programem antywirusowym, ze zaktualizowanej przeglądarki i korzystając ze zaktualizowanego systemu operacyjnego.7
Jeśli już jednak wszystko inne zawiedzie i padniesz ofiarą oszustwa, zawiadom o tym organy ścigania, poinformuj o tym swój bank oraz postaraj się ostrzec innych potencjalnych klientów (choć tu trzeba działać ostrożnie, aby nie zostać posądzonym o zniesławienie. Należy się skupić wyłącznie na faktach).
▪ ESET
Partnerem dzisiejszego odcinka jest firma ESET – producent cyberzabezpieczeń dla firm oraz użytkowników indywidualnych
Dzięki zaawansowanym technologiom firma ESET od 30 lat chroni niemal wszystkie sfery naszego cyfrowego życia, wykorzystując wiedzę najlepszych ekspertów i zaawansowane mechanizmy sztucznej inteligencji, w tym tzw. uczenie maszynowe.
Bez względu na to czy korzystasz z ESET w firmie czy w domu program zapewnia Ci m.in. ochronę przed złośliwym oprogramowaniem, ransomware i phishingiem, bezpieczne zakupy w Internecie, bezpieczny streaming z kamery internetowej i wiele więcej. Jednocześnie ESET ma minimalny wpływ na system operacyjny, a także precyzyjnie wykrywa każde, nawet nowe i wcześniej nieznane cyberzagrożenia.
Teraz nie musisz wybierać pomiędzy szybkością, skuteczną detekcją, a użytecznością antywirusa. Możesz zaufać rozwiązaniu, które łączy w sobie te trzy elementy. Świat się zmienia na lepsze m.in. właśnie dzięki technologii. Ta z kolei zapewnia nam wszystkim postęp.
Więcej informacji dlaczego firma ESET wierzy w ochronę postępu znajdziecie na stronie eset.pl – link w opisie poniżej:
